Там, дзе быстраю хвапею рэчка плыве,
У даліне між цёмнаго лесу,
Прытаіўся высокі зялёны курган
Пад плакучых бярозак завесай,
Рож зьдзічэлых кустамі зарос ён увесь, –
Хто садзіў іх – ніхто тут не знае, –
Між рож камень стаіць; пазалоту з яго
Сьцёрла часу рука векавая.
А на камені напіс: «Пад тым курганом
Лежаць двое – хлапец і дзяўчына:
Пад бярозкай зялёнай схаваны Янук,
Пад кустом рожы дзікай – Галіна».
Хто іх тут пахаваў і былі кім яны, –
Напіс гэты не кажэ нічога.
Аб усім давялося даведацца мне
Ад вандроўнаго дзеда старога.
– «Шмат гадоў працякло, як было гэта ўсё», –
Пачаў дзед, – «на гары над далінай
Двор вялікі стаяў. У двары тым жыў пан
Нейкі з дочкай прыгожай, Галінай.
Тут, бывала, што-ноч цэлы двор у агнях;
Шмат паноў адусюль наежджае,
Цэлу ноч п'юць, пяюць і гуляюць яны;
Без устанку музыка іграе,
А чуць сьвіт раз'ежджаюццца ўсе, хто куды;
Спаць кладзецца і пан і дружына.
Як замрэ цэлы двор... Адна толькі ня сьпіць
У дварэ маладая Галіна.
Яна хутка ўстае, бо пад дубом ужо
Янка ціха на дудцы іграе, -
Тут, бывала, што-дзень стада белых авец
Ён на пашу у лес прыганяе.
I прыгожы-ж быў Янка: хлапец, хоць глядзі!
Твар, як кроў з малаком памешана;
А яго валасы чорны й цёмны, як ноч,
У стручочкі былі пазьвіваны.
Там, бывала, пад дубам пасядуць яны,
Ціха-ціха на дудцы ён грае, –
Стада белых авечак паляжэ укруг,
А Галіна вяночкі сплетае.
Але трэба-ж бяды – Адзін пан малады
Прысылае сватоў да Галіны.
Бацька рад, на вясельле склікае гасьцей,
Хоць ня хочэ йсьці замуж дзяўчына.
У дварэ зноў банкет: пьюць, гуляюць, пяюць,
Рой дзеўчат маладую ўбірае;
Яна-ж, вочы самкнуўшы, на крэсьлі сядзіць,
Толькі белые рукі ламае...
Посьле ўстала, памалу ідзе да дзьвярэй...
– Пачэкайце, вярнуся! – сказала.
На дварэ чэкаў Янка, – на рукі яго,
Абамлеўшы, Галіна упала.
Час ляцеў – маладая назад не ішла...
Пралеталі мінуты, гадзіны...
Над ракой нейкі крык... скалыкнулась вада...
Ў ёй прапалі Янук і Галіна...
Тут, пад тым курганом, бацька іх пахаваў»...
Скончыў дзед і закрыў твар рукою;
Па сівой барадзе ў перагонку с сабой
Плылі ціха сьляза за слязою.
– «А скажы мне, стары, аткуль ведаеш ты
Ўсю гісторыю Янкі й Галіны?»...
Тут стары памаўчаў і, абцёршы сьлязу,
Мне сказаў: – «Янук быў маім сынам»...
|
|
